Sistolna i dijastolna srčana slabost
Srčana slabost je ozbiljna bolest, a klinička slika može da varira zavisno od toga da li se radi o sistolnoj ili dijastolnoj srčanoj slabosti.
Glavna funkcija srca je da pumpa krv kroz telo. Obzirom na funkciju srca kao pumpe i fazu samog srčanog ciklusa u kojoj ono slabije radi, razlikujemo sistolnu i dijastolnu srčanu slabost.
Sistolna i dijastolna srčana slabost
Da biste bolje razumeli što se događa u srcu, može nam poslužiti poređenje sa mokrim sunđerom:
Što sunđer jače stisnete rukom, to će više vode iscureti. Ako koristite manje snage, manje vode će iscureti iz sunđera. Što se srca tiče, to znači da u sistolnoj srčanoj slabosti srčani mišić više nije dovoljno jak da se dovoljno stegne, tako da manje krvi teče u telo.
U slučaju dijastolne srčane slabosti, sunđer se stvrdne i više ne možete tako lako da ga pritisnete. Ako ga sada stavite ispod slavine, očvrsli sunđer više neće u potpunosti upijati, iako ima dovoljno vode.
Srčana slabost kroz opseg istisne frakcije
U sistolnoj srčanoj slabosti oslabljena je kontrakcija srčanog mišića, dok je u slučaju dijastolne srčane slabosti oslabljeno opuštanje srčanih komora.
Koje su njihove karakteristike?
Sistolna srčana slabost (HFrEF)
Sistolnu srčanu slabost takođe nazivamo i srčana slabost sa smanjenom istisnom frakcijom (HFrEF) - frakcija izbacivanja manja je od 40%.
U normalnim uslovima, količina krvi koju ispumpa srčana komora iznosi 55-70% ukupne krvi u levoj komori. Kada levo srce ne izbacuje dovoljnu količinu krvi u cirkulaciju, tada govorimo o srčanoj slabosti sa smanjenom ejekcionom (istisnom) frakcijom. Ejekciona frakcija (EF), označava količinu krvi koju srce ispumpa iz leve komore sa svakim otkucajem u odnosu na količinu krvi koja se u njoj nalazi.
Simptomi sistolne srčane slabosti
Kada Vaše srce ne pumpa dobro, mišići i organi dobijaju manje kiseonika i hranljivih materija, zbog čega možete osećati vrtoglavicu i umor. Kako se nakuplja više tečnosti, ona može da curi u prostor oko pluća i drugih delova tela, uzrokujući otežano disanje i oticanje (stvaraju se edemi).
Ukratko, Vaše srce nema dovoljno snage da izbaci dovoljnu količinu krvi sa svakom kontrakcijom. U tehničkom smislu, sistolna srčana slabost naziva se i levostrana srčana slabost sa redukovanom ejekcionom frakcijom (HFrEF).
Uzroci sistolne srčane slabosti mogu biti:
- koronarna bolest srca ili srčani udar,
- kardiomiopatija,
- visoki krvni pritisak,
- bolesti valvula (srčanih zalistaka),
- miokarditis (upala srčanog mišića),
- poremećaji srčanog ritma.
Količina krvi koja dolazi u levu polovinu srca je normalna, ali srčani mišić više nije jak da se dovoljno stegne, pumpa preslabo i manje krvi cirkuliše kroz Vaše telo.
Saznajte više o uzrocima i rizicima >
Dijastolna srčana slabost (HFpEF)
O ovom stanju govorimo kada leva komora i dalje ima dovoljnu snagu pumpanja, ali je njen zid krut i zadebljao pa ne može da primi dovoljnu količinu krvi.
Kada se javlja dijastolna srčana slabost, frakcija istiskivanja je 50% ili više. Iako je ejekciona frakcija (frakcija istiskivanja) očuvana, srce ima manju količinu krvi za pumpanje u telo. Ovo stanje nazivamo i srčana slabost sa očuvanom ejekcionom frakcijom (HFpEF).
Koje su karakteristike dijastolne srčane slabosti?
Kod srčane slabosti sa očuvanom frakcijom istiskivanja, Vaše srce može da pumpa krv u ostatak tela, ali se ne rasteže dobro. Kada se srčani mišić ne rastegne, pritisak u Vašem srcu raste. To može uzrokovati curenje tečnosti u prostor oko pluća i drugih delova tela, uzrokujući otežano disanje i pojavu otoka.
U slučaju dijastolne srčane slabosti, srce postaje sve više kruto, ne može se lako ni dovoljno kontrahovati. Manje krvi ulazi u levu komoru, pa se i manje krvi isporučuje u telo.
Pacijenti sa srčanom slabošću i normalnom funkcijom pumpanja leve komore (HFpEF) uglavnom su starije osobe, žene, hipertenzivni bolesnici i bolesnici sa atrijalnom fibrilacijom.
Učestalost sistolne i dijastolne srčane slabosti
Oba oblika srčane slabosti su otprilike podjednako česta. Siva zona uključuje pacijente sa umereno oštećenom funkcijom pumpanja (HFmrEF) i više ili manje izraženim karakteristikama druge dve grupe. Kod ove grupe pacijenata ejekciona frakcija (EF) iznosi između 40 i 49%.
Koja je razlika između sistolne i dijastolne srčane slabosti?
Leva komora kod dijastolne srčane slabosti (označena crvenom bojom) ne rasteže se dovoljno. Kao rezultat toga, manje krvi ulazi u nju. Snaga istiskivanja (ejekciona frakcija) je očuvana. Žene su češće pogođene ovim oblikom nego muškarci.
Količina krvi u sistolnoj srčanoj slabosti koja ulazi u levu komoru je normalna, ali se tokom procesa pumpanja ne može potpuno kontrahovati. Ejekciona frakcija je zbog toga niža. Muškarci su češće pogođeni ovim oblikom nego žene.
Postavljanje dijagnoze
Za optimalno lečenje srčane slabosti važno je znati da li se radi o sistolnoj ili dijastolnoj srčanoj slabosti. Uz detaljan prvi pregled (anamnezu), lekar će Vam predložiti niz dijagnostičkih testova koje je potrebno uraditi. Najvažnija je ehokardiografija. Ona ima glavnu ulogu u razlikovanju dijastolne i sistolne disfunkcije. Ovim pregledom lekar može odrediti ejekcionu frakciju i proceniti veličinu i debljinu srčanih komora.
SM2403291185